2023-03-24 19:40:03
Wykonanie wydatków na CPR i FMSZ w 2022 roku
Zgodnie z planem przyjętym na podstawie ustawy budżetowej na 2022 rok, na Centralne Plany Rzeczowe (CPR) w ubiegłym roku planowano wydatkować łącznie 21,078 mld PLN. Z danych przekazanych redakcji przez MON wynika, że ich wykonanie wyniosło 18,877 mld PLN, czyli 89,6% planu z ustawy budżetowej. Oczywiście plan CPR w ciągu 2022 roku ulegał wielokrotnie zmianom wynikającym m.in. z przyjęcia ustawy o obronie Ojczyzny, czy też z powodu rosyjskiej agresji na Ukrainę i po zmianach na koniec 2022 roku wynosił 18,879 mld PLN. Oznacza to, że formalnie osiągnięto niemal 100% wykonania. W ramach CPR finansowane są: zakupy sprzętu wojskowego, prace związane z jego: opracowaniem, modernizacją, modyfikacją i remontami, zakupy środków materiałowych, w tym środków bojowych i amunicji, a także wydatki ponoszone na wojskowe inwestycje budowlane. Dodatkowymi źródłami finansowania zakupów sprzętu wojskowego, środków bojowych i amunicji w 2022 roku poza CPR były Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych, którego wykonanie nie jest jeszcze publicznie znane i Fundusz Modernizacji Sił Zbrojnych, z którego wydatkowano 1,438 mld PLN.
W 2022 roku dla Sił Zbrojnych RP zamówiono m.in. 250 czołgów M1A2 SEPv3 Abrams, na zakup których z FMSZ wypłacono zaliczkę w wysokości 1,438 mld PLN. W Polsce od kilku miesięcy trwają już szkolenia załóg i specjalistów obsługi technicznej tych czołgów, prowadzone z wykorzystaniem wypożyczonych do tego celu wozów w wersji M1A2 SEPv2 Abrams. Fot. Maciej Nędzyński/COMON.
W zakresie CPR finansowane są cztery plany: Plan Modernizacji Technicznej (PMT), Plan Inwestycji Budowlanych (PIB), Plan Inwestycji Budowlanych w ramach NATO Security Investment Programme (PIB-NSIP) oraz Planu Zakupu Środków Materiałowych (PZŚM). W tym miejscu warto przypomnieć, że w budżecie MON za 2022 rok nie ustanowiono wydatków niewygasających z końcem roku, które mogłyby być realizowane w 2023 roku.
Omawianie CPR zacznijmy od PIB, na realizację którego w ramach wydatków majątkowych w ustawie budżetowej na 2022 roku planowano przeznaczyć kwotę 2,125 mld PLN, z przeznaczeniem na budowę i modernizację infrastruktury Sił Zbrojnych RP. Wykonanie PIB w 2022 roku wyniosło 2,035 mld PLN, czyli 95,7% planu z ustawy budżetowej.
W zakresie PIB-NSIP planowano wydatkować kwotę 805,8 mln PLN (w ramach wydatków majątkowych) na pokrycie kosztów zadań inwestycyjnych związanych z udziałem Polski w Programie Inwestycji Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w Dziedzinie Bezpieczeństwa. Wykonanie PIB-NSIP w 2022 roku wyniosło 805,8 mln PLN, co stanowi 100% planu z ustawy budżetowej.
Wykonanie CPR i FMSZ w latach 2021-2022. Kwoty w tys. PLN.
Na finansowanie PZŚM w 2022 roku zaplanowano 1,931 mld PLN (w ramach wydatków bieżących). Wydatki w ramach tego planu są przeznaczane na zakupy: materiałów pędnych i smarów, przedmiotów umundurowania i wyekwipowania, amunicji i materiałów wybuchowych, środków żywności oraz leków, środków opatrunkowych i materiałów medycznych. W 2022 roku na ten cel wydatkowano 2,907 mld PLN. To o 976,4 mln PLN (50,6%) więcej, niż zaplanowano w ustawie budżetowej. Zwiększenie wydatków z PZŚM to z pewnością rezultat wniosków z wojny na Ukrainie.
I w końcu na realizację zadań zapisanych w PMT w 2022 roku zamierzano przeznaczyć środki w wysokości 16,216 mld PLN. W zakresie PMT finansowane są zakupy nowego sprzętu wojskowego oraz jego: modernizacje, modyfikacje i remonty, a także prace badawczo-rozwojowe związane z opracowaniem nowych typów sprzętu wojskowego. Na ten cel w 2022 roku wydatkowano 13,130 mld PLN, w tym 11,9 mld PLN w ramach wydatków majątkowych i 1,2 mld PLN w ramach wydatków bieżących. W stosunku do planu z ustawy budżetowej wydatkowano zatem o aż 3,015 mld PLN mniej, co dało wykonanie na poziomie 81,0%. Choć w tej kategorii mamy wyraźny spadek zrealizowanych wydatków w odniesieniu do początkowo planowanych to należy pamiętać, że zakupy sprzętu wojskowego, środków bojowych i amunicji w 2022 roku były finansowane dodatkowo z Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych (FWSZ) i Funduszu Modernizacji Sił Zbrojnych (FMSZ).
W przypadku FMSZ poniesiono nakłady na kwotę 1,438 mld PLN na zaliczkę dotyczącą zakupu czołgów M1A2 SEPv3 Abrams, a pozostałe środki zgromadzone w ramach FMSZ w wysokości 5,04 mld PLN przekazano do nowo utworzonego FWSZ.
Wykonanie FWSZ w 2022 roku jak dotąd nie zostało podane do publicznej wiadomości. Będzie to możliwe prawdopodobnie dopiero w maju lub czerwcu br. bowiem jak wyjaśnia MON, „stosownie do zapisów art. 42 ust. 8 oraz z uwzględnieniem ust. 7 ustawy o obronie Ojczyzny Minister Obrony Narodowej zobowiązany jest, w terminie do 31 maja, przedłożyć komisji sejmowej, właściwej w sprawach obrony państwa, sprawozdanie roczne z realizacji planu finansowego Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych. Dopiero po tym terminie możliwe będzie prezentowanie danych o wykonaniu wydatków realizowanych w ramach tego Funduszu”. W 2022 roku ze środków FWSZ na realizację celów określonych w Programie Rozwoju Sił Zbrojnych planowano wydatkować kwotę 20,0 mld PLN.
Obiektywna ocena całkowitych wydatków poniesionych w 2022 roku na unowocześnienie Wojska Polskiego będzie możliwa dopiero po ujawnieniu przez resort obrony nakładów zrealizowanych z FWSZ.
Odnosząc się do samych wydatków z CPR należy stwierdzić, że są one na poziomie tych z 2021 roku, zatem uwzględniając inflację, realnie uległy niestety zmniejszeniu. Na PMT w 2022 roku wydatkowano 1,3 mld PLN mniej niż w 2021 roku (spadek o 9%), co jest przykrym zaskoczeniem wobec deklaracji, o przyspieszeniu procesu modernizacji polskiej armii. W rezultacie osiągnięty w 2022 roku wskaźnik udziału wydatków na PMT w łącznych wydatkach na część 29 budżetu państwa "Obrona narodowa" wyniósł zaledwie 23%. Wydatki na PIB w ubiegłym roku zostały wykonane na poziomie tych z 2021 roku, natomiast ponad dwukrotnie wzrosły nakłady na PIB-NSIP. W przypadku wydatków na PZŚM w 2022 roku w stosunku do 2021 roku możemy odnotować wzrost o 57,5%, co należy ocenić pozytywnie.
Tomasz Dmitruk
Autor pragnie podziękować Ministerstwu Obrony Narodowej za udzielone informacje.
