2023-07-25 22:24:42
Samoloty wczesnego ostrzegania Saab 340 AEW zamówione
Minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak poinformował, że 25 lipca br. Agencja Uzbrojenia podpisała umowę na dostawę dwóch używanych, szwedzkich samolotów wczesnego ostrzegania Saab 340 AEW (Airborne Early Warning) wraz z wyposażeniem naziemnym i pakietem wsparcia logistycznego oraz usługą wsparcia eksploatacji. Według komunikatu firmy Saab AB wartość umowy wynosi ok. 600 mln SEK, a według Agencji Uzbrojenia ok. 52 mln Euro, co w obu przypadkach daje kwotę ok. 230 mln PLN netto. Kontrakt ma zostać zrealizowany w latach 2023-2025, w tym dostawa pierwszego samolotu nastąpić ma na przełomie 2023 i 2024 roku.
Samolot wczesnego ostrzegania Saab 340 AEW wyróżnia stacja radiolokacyjna Erieye z anteną w kształcie belki zamontowana nad kadłubem. Fot. Saab AB.
Polska w zakresie wczesnego ostrzegania z powietrza korzysta obecnie z informacji uzyskiwanych z sojuszniczego systemu NATO AWACS (Airborne Early Warning & Control), w skład którego wchodzi flota 14 zmodernizowanych samolotów Boeing E-3A Sentry, które mają być eksploatowane do 2035 roku.
Pozyskanie własnych samolotów AEW będzie stanowiło uzupełnienie zdolności, które zapewnia flota AWACS-ów NATO, dając pełną elastyczność w wykorzystaniu nowych maszyn w zależności od własnych potrzeb. Samoloty tego rodzaju pozwalają na prowadzenie rozpoznania radiolokacyjnego z dużej wysokości, co zapewnia im możliwość wykrywania obiektów powietrznych ze znacznych odległości sięgających kilkuset km (w zależności od wysokości lotu), w tym obiektów lecących na niskich wysokościach, takich jak pociski manewrujące czy bezzałogowe statki powietrzne, z których detekcją mają problemy radary znajdujące się na ziemi.
Choć nie podano jakie będą to konkretnie egzemplarze, istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że mowa o samolotach których użytkownikiem była najpierw Szwecja, a następnie Zjednoczone Emiraty Arabskie. Są to maszyny wyprodukowane w latach 1997 i 1998. Przed przyjęciem do służby Saaby 340 AEW mają przejść jeszcze proces modyfikacji do standardów NATO (np. w zakresie łączności czy systemu swój-obcy IFF). Mimo, że planowane do zakupu maszyny będą miały za sobą 25-26 lat eksploatacji, w naszej ocenie powinny przyczynić się do znacznego zwiększenia zdolności Sił Powietrznych w zakresie rozpoznania radiolokacyjnego.
Przypomnijmy, że system Erieye opracowano w ramach projektu rozpoczętego jeszcze w 1981 roku. Choć w czasie prób systemu Erieye wykorzystywano początkowo przebudowany samolot TP88 (Metro III), to jednak w wariancie seryjnym, zamówionym na potrzeby Szwedzkich Sił Powietrznych zdecydowano się wykorzystać samolot komunikacji regionalnej Saab 340B. W ten sposób powstał Saab 340B AEW/S100B Argus. Samoloty bazowe poddano modyfikacjom obejmującym montaż dodatkowego system APU, oraz dwóch płetwy ustateczniające ulokowanych pod tylną częścią kadłuba. Ich zadaniem jest zniwelowanie wpływ zamocowanej na wysięgnikach nad kadłubem anteny radaru na stateczność maszyny. Sam radar FSR-890 Erieye pracujący w paśmie S (wg terminologii NATO E/F) i dysponującego anteną z aktywnym skanowaniem elektronicznym, zapewnia już możliwość obserwacji dookólnej (początkowo sektory pracy były ograniczone), przy czym optymalne warunki pracy zapewniano w sektorach 150° na burtę. Zasięg wykrycia celu wielkości myśliwca miał sięgać 350 km, zaś pocisku manewrującego 150 km. Długotrwałość lotu samolotu w tej konfiguracji określono na 6 godzin. Jeszcze w 1996 roku poinformowano o planach dalszego zwiększenia możliwości radaru poprzez umożliwienie śledzenia celów powierzchniowych. Już w obecnym wieku zainicjowano modernizację uwzgledniającą montaż na S100B terminali systemu wymiany danych Link 16. W 2006 roku Saab otrzymał kontrakt, na mocy którego dwa samoloty S 100B, noszące numery 100003 oraz 100004, poddano modernizacji pod kątem dostosowania ich do operacji międzynarodowych. Zmodyfikowane i wciąż pozostające w służbie samoloty otrzymały oznaczenie Saab 340B AEW-300/S 100D Argus. Pozostałe S 100B zostały ostatecznie odsprzedane innym użytkownikom.
(TD/MG)
